Mamy do czynienia z dużą złożonością i wielowymiarowością wpływu rożnego rodzaju organizacji na otoczenie społeczne i środowisko. Dzisiaj jednak dyskusja dotyczy głównie koniecznych zmian w obszarach prawnych, regulacyjnych, zmian modeli biznesowych, raportowania niefinansowego, zmian organizacyjnych, czy zmian systemu społeczno-gospodarczego. Wszystkie te zmiany są konieczne, lecz realność ich wdrożenia budzi pewien sceptycyzm. Potrzebujemy integralnego podejścia do Impaktu.
Kluczowym wyzwaniem jest zmiana zachowania ludzi, wartości prospołeczne, wzorowanie się na zachowaniach odpowiedzialnych społecznie. Skąd czerpać kierunek, siłę, wolę i motywację?
Potrzebna jest zmiana w wymiarze systemowym. Nie będzie to trwała zmiana, jeśli nie będzie jej towarzyszyć zmiana na poziomie jednostek, ich wartości, postaw i motywacji, jak również zmian na poziomie kulturowym.
Donella Meadows, badaczka systemów pisała: “Istniejąca w umysłach członków społeczeństwa wspólna wizja, wielkie niewypowiedziane założenia, stanowi społeczny paradygmat, czyli zbiór fundamentalnych przekonań o tym, jak świat działa…[na przykład] wzrost jest dobry. Przyroda jest inwentarzem zasobów do przetworzenia na potrzeby człowieka. Ewolucja zakończyła się wraz z narodzinami Homo sapiens. Ziemię można “posiadać”. To zaledwie kilka z wielu paradygmatycznych założeń naszej kultury…”. Zmiana indywidualnych i zbiorowych przekonań, wartości, założeń i norm społecznych, które wyznajemy jest według badaczki najbardziej skutecznym sposobem zmian na poziomie systemowym.
Zainspirowani integralnym podejściem proponujemy uporządkowanie Impaktu w 4 kategoriach:
- Wiedza i świadomość / Mindset Impact
To subiektywna sfera naszych wewnętrznych światów. Ten wymiar jest o tym, jak “ja” widzę świat. To przekonanie, że robienie czegoś dobrego i sensownego dla świata jest ważniejsze niż pogoń za zyskiem.
Klasyfikujemy tutaj działania, których celem jest tworzenie możliwości do samorozwoju liderów i pracowników. Działania, które mają wpływ na zmianę mindsetu i podniesienie świadomości. To kluczowy wymiar wpływu. Integralny poziom świadomości stanowi źródło transformacji organizacji.
- Odpowiedzialne zachowania / Behawioralny Impact
Ten wymiar przedstawia zachowania jednostek widziane z zewnątrz. To na przykład są zachowania liderów organizacji; to oni są najczęściej w miejscach, gdzie zmiany można najszybciej i skutecznie zainicjować. Liderzy często są dla nas wzorem odpowiedzialnych zachowań. Oceniamy ich autentyczność wedle nie tylko tego co mówią, ale jak się zachowują (walk the talk).
Tu klasyfikujemy działania, które przyczyniają się do nauki umiejętności ułatwiających nam wejście w role agentów zmian i podejmowanie działań publicznych; odpowiedzialny styl życia i podejmowanie odpowiedzialnych decyzji biznesowych czy podążanie za swoimi deklaracjami klimatycznymi.
- Kultura i społeczeństwo / Kulturowy Impact
Ten wymiar jest o tym, jak “my” widzimy świat. To nasze wspólne wartości i nasz zbiorowy światopogląd, kultura organizacji. To etyka i moralność; wzajemne zrozumienie; kultura i sztuka; wspólnie przeżywana historia. To dialog i budowanie relacji. To zaangażowanie działających kolektywnie dla wspólnej korzyści.
- System / System Impact
To obiektywny zewnętrzny świat. Do tego świata należą systemy polityczne i społeczno-gospodarcze, organizacje w których funkcjonujemy. To systemy stworzone zarówno przez naturę, jak i człowieka. Technologia, strategia i projekty organizacyjne. Tutaj klasyfikujemy działania, które wpływają na zmianę systemów, na przykład regulacje ESG, innowacyjne modele biznesowe i cyrkularna ekonomia. To obiektywne dane i wskaźniki KPI.
Wszystkie te wymiary wpływają na siebie na zasadzie sprzężeń zwrotnych. Na przykład, indywidualne motywacje, postawy (Wiedza i świadomość) wpływają na powstanie specyficznej kultury organizacyjnej (Kultura i społeczeństwo). Kultura, w której funkcjonujemy wpływa na nasze życie wewnętrzne, postawy i wartości, ale także na nasze zachowania i na działanie systemu organizacyjnego, którego jesteśmy częścią. Wszystko jest ze sobą powiązane.
